Geschiedenis

In de verslagen van de kerkvisitaties tijdens het Ancien Régime en de andere kerkelijke archieven werd informatie over de huisvesting van de pastoor gegeven.

In 1613 was er geen pastorie in Millen. De pastoor woonde in de oude kerk langs het kerkportaal. Er was wel een overeenkomst tussen de pastoor en de gemeente om een nieuwe pastorie te bouwen op het kerkhof, maar de kerkelijke overheid van het prinsbisdom Luik was niet akkoord met dit voornemen.

In 1624 stond er toch een pastorie op het kerkhof naast de kerktoren tegen de zijbeuk, richting ingang van het kerkhof.

In 1658 stond de pastorie volgens het verslag ook op het kerkhof dicht bij de kerk. De pastoor beschikte zelfs over een groentetuin op het einde van het kerkhof. Volgens de verslagen van 1712 stond een kleine pastorie en tuin op het kerkhof evenals een schuur voor de graantienden van de pastoor en het kerkfabriek.

In het register Beraadslagingen gemeenteraad Millen 1819-1841 staat in het verslag van de zitting van 1 juni 1838 de beraadslaging betreffende de kredieten die bestemd waren voor de bouw van de nieuwe pastorie op grond, eigendom van de gemeente Millen.

Volgens de kerkelijke archieven werd in 1841 ten oosten van de toenmalige kerk de huidige pastorie van Millen gebouwd voor de kostprijs van 7.108 fr. Waarschijnlijk werden de plannen getekend door provinciaal architect Jaminé. De bouwstijl heeft neo-classieke kenmerken en wordt ook ‘provincialistische stijl’ genoemd omdat vele openbare gebouwen uit de 19de eeuw en de 20ste eeuw dezelfde stijl kenmerken vertoonden. Waarschijnlijk was de inbreng van de architecten van de provinciale overheid hier niet vreemd aan. Pastoor Oswald Robijns, pastoor in Millen van 1910 tot 1938, deed als historicus veel archiefonderzoek. Hij vermeldt in zijn persoonlijke nota, een afschrift van een archiefstuk van 5 juli 1841 met de gedetailleerde inkomsten en uitgaven die bij de bouw van de huidige pastorie in 1841 werden geboekt.

In de ‘Atlas van de buurtwegen Millen’ van 1844 staat deze pastorie vermeld in het detailplan nr.5, sectie B, kadastrale wijk ‘Dorp’, volgnummer 247, sectienummer 1372, en als eigenaar de gemeente Millen. De pastorie en plaats zijn gelegen aan het kruispunt van de weg nummer 19, de Daalstraat , nu St.-Stefanusstraat, en de weg nummer 22, de Kerkstraat, nu Tikkelsteeg. Grenzende aan dit perceel heeft de gemeente Millen nog andere percelen in eigendom: perceel volgnummer 246, sectienummer 1371, tuin, de huidige tuin, en perceel volgnummer 248, sectienummer 1373, het kerkhof. Dit kerkhof was toen veel kleiner dan het nog bestaande kerkhof bij de huidige kerk. Tenslotte nog een derde perceel volgnummer 249, sectienummer 1375, een gebouw, gelegen aan de ingang van het kerkhof, nu verdwenen.

Volgens het bijgevoegde plan was de toenmalige kerk kleiner dan de huidige. Er was in 1841 een open ruimte tussen de pastorie en het koor van de oude kerk van voor 1860. Tijdens graafwerken, bij de aanleg van de ondergrondse opslagplaats voor de stookolietank in 2001 werden ten noorden van het huidige kerkkoor muurresten van het koor van de oude kerk gevonden. De ligging stemde overeen met het oude plan van 1844. In 1861 werd dan de nieuwe kerk tussen de oude kerktoren en de reeds bestaande pastorie van 1841 gebouwd. Het koorgedeelte van de nieuwe kerk werd tegen de pastorie gebouwd.

Huidige pastorie gelegen aan het T-kruispunt Sint-Stefanusstraat en Tikkelsteeg.